Αύξηση της αποτελεσματικότητας αιθερίων ελαίων ματζουράνας (Origanum majorana) και φλισκουνιού (Mentha pulegium) επί του ακάρεως Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) μετά τον εγκλεισμό τους σε διάφορους φορείς.
Δ. ΠΕΡΔΙΚΗΣ1, Σ. ΔΕΡΒΙΣΟΓΛΟΥ1, Χ. ΤΡΑΚΑ1,*, Α. ΡΟΥΣΣΟΣ1, Χ. ΜΙΣΑΗΛΙΔΟΥ1, Π. ΤΑΡΑΝΤΙΛΗΣ2, Μ. ΠΟΛΥΣΙΟΥ2, Δ. ΔΑΦΕΡΕΡΑ2, Χ. ΚΑΝΑΚΗΣ2, Π.-Κ. ΡΕΒΕΛΟΥ2, Ε. ΚΑΚΟΥΡΗ2, Ε. ΚΑΠΑΡΑΚΟΥ2, Α. ΔΕΤΣΗ3, Ε. ΚΑΒΕΤΣΟΥ3, Ι. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ3,+++ Α. ΚΑΛΑΜΑΡΑΚΗ4, Μ. ΠΑΪΣΙΟΥ4, Ν. ΜΑΛΤΑΜΠΕΣ4
1Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας, Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, Σχολή Επιστημών των Φυτών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
2Εργαστήριο Γενικής Χημείας, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου, Σχολή Επιστημών Τροφίμων & Διατροφής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
3Εργαστήριο Οργανικής Χημείας, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, Αθήνα
4 ADAMA ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε., Αθήνα
Στην εργασία αυτή μελετήθηκε η δυνατότητα αύξησης και επιμήκυνσης της εντομοκτόνου δράσης αιθέριων ελαίων ματζουράνας και φλισκουνιού με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη καινοτόμων εντομοκτόνων που θα βασίζονται σε φυσικά προϊόντα. Συγκρίθηκε η δράση ελαίων διαφόρων χημειοτύπων πριν και μετά τον εγκλεισμό τους με διάφορες μεθοδολογίες σε φορείς όπως κύτταρα ζυμομυκήτων και β-CD κυκλοδεξτρίνη στην επιβίωση του εχθρού των θερμοκηπιακών καλλιεργειών Tetranychus urticae. Νύμφες τετρανύχου ψεκάζονταν και κατόπιν τοποθετούνταν σε διαφορετικά τρυβλία Petri επάνω σε φύλλο φασολιού. Τα έλαια χρησιμοποιήθηκαν σε συγκέντρωση 1‰ (v/v). Η καταμέτρηση της θνησιμότητας γίνονταν ανά 24 ώρες, για 7 ημέρες μετά τον ψεκασμό. Η θνησιμότητα ήταν μηδενική μετά τον ψεκασμό με απιονισμένο νερό όπως και με νερό και γαλακτωματοποιητή, ενώ μετά την επέμβαση με ακαρεοκτόνο ήταν 100%. Μετά από ψεκασμό με έλαιο ματζουράνας με κύρια συστατικά την τερπινεν-4-όλη και το γ-τερπινένιο η θνησιμότητα έφθασε το 66% στις νύμφες, ενώ μετά τον εγκλεισμό του σε κύτταρα ζυμομυκήτων η θνησιμότητα αυξήθηκε (82%). Μετά τον ψεκασμό τους με έλαιο από φλισκούνι με κύρια συστατικά την πουλεγόνη και την ισομενθόνη, βρέθηκε ότι το 50% των νυμφών νεκρώθηκαν, αλλά μετά τον ψεκασμό τους με το εγκλεισμένο έλαιο σε β-CD κυκλοδεξτρίνη το ποσοστό θνησιμότητάς τους διπλασιάστηκε και έφθασε το 100%. Στην τελευταία περίπτωση το ποσοστό θνησιμότητας κατά την 3η, 4η και 5η ημέρα μετά την επέμβαση ήταν 2 ή και 3 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό του αντίστοιχου ελαίου. Επομένως, ο εγκλεισμός αιθέριων ελαίων σε κύτταρα ζυμομυκήτων και β-CD κυκλοδεξτρίνη βελτίωσε κατά πολύ την αποτελεσμάτικότητά τους στην αντιμετώπιση του T. urticae. Η αποτελεσματικότητά τους θα πρέπει να αξιολογηθεί περαιτέρω και σε άλλες βιολογικές παραμέτρους του T. urticae με πειράματα στο εργαστήριο και στο πεδίο.
Λέξεις-κλειδιά: αιθέρια έλαια, β-CD κυκλοδεξτρίνη, θνησιμότητα, κύτταρα ζυμομυκήτων, Tetranychus urticae.
Η εργασία υποστηρίχθηκε οικονομικά από το ερευνητικό πρόγραμμα «Αξιοποίηση αιθέριων ελαίων αρωματικών φυτών για την παρασκευή εντομοπροστατευτικών σε καλλιέργειες κηπευτικών» της δράσης εθνικής εμβέλειας «ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ», Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων στους τομείς Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ).
